Wat is jouw blik op de wereld? Wat zie jij als je naar deze olifanten kijkt? Hoe wordt kijken zien?
Toen ik laatst een intervisiegroep begeleidde liet ik deze afbeelding rouleren met daarbij de opdracht: “schrijf je eerste impuls, indruk, associatie op”. Dat deden ze, en daarna vertelde iedere deelneemster wat ze had opgeschreven.
En wat bleek? De associaties van alle vijf deelneemsters waren totaal verschillend. Zo zag de een dit als een speels gebeuren, gewoon een lekkere stoeipartij. Een ander zag een zielige olifant die wordt weggedrukt. Een derde zag een vechtpartij. Vol ongeloof keken ze elkaar aan: dat jij dat hierin ziet! Of, vanuit een ander perspectief: hoe kan het dat jij niet ziet wat ik zie?
Ze vonden het zo’n openbaring dat ik de oefening nog wat verdiepte. Nu liet ik vijf verschillende kaarten rouleren met weer de opdracht om je eerste impuls te noteren bij elke afbeelding. Toen ze daarmee klaar waren vroeg ik: “Als je nu kijkt naar wat je hebt opgeschreven, wat valt dan op? Is er een rode draad in te ontdekken? En wat zegt dat over jou?”
Bij de kaart met de olifanten waren er grote verschillen tussen de deelnemers. Bij de ronde met de vijf kaarten was dat nog steeds zo. Echter, bij elke afzonderlijke deelnemer bleek er een duidelijke rode draad te zitten in de reacties op de vijf afbeeldingen.
Iedereen was dus geneigd alle vijf de plaatjes, hoe verschillend ook, op eenzelfde manier te interpreteren. En dat bleek weer veel te maken te hebben met hoe ze in het leven staan, met wat voor grondtoon ze naar de dingen kijken. Zie je het leven als een speelveld waar gestoeid mag worden, of eerder als een arena waarin je moet vechten voor je plaats?
Het mooie van deze oefening was dat de deelnemers nu ook gingen herkennen dat ze geneigd zijn op één bepaalde manier naar situaties te kijken. Dit is het moment dat kijken zien wordt. We realiseren ons “We don’t see things as they are; we see them as we are” (Anaïs Nin, 1961).
Naarmate je jezelf beter kent, word je je meer bewust van jouw blik op de wereld. Dan dringt ook het besef door dat er vele manieren zijn om naar een bepaalde situatie te kijken. Als je vast loopt in onderhandelingen, of als de emoties met je partner of klant hoog oplopen ga je zien dat jij slechts jouw eigen waarheid in pacht hebt. Dat besef relativeert, en geeft speelruimte voor een ander perspectief.
Zoals Piet Gerbrandy het mooi verwoordde in een gedicht uit zijn bundel Vlinderslag: “…Onder haar hals bloeit een blos op als wordt ze ineens iets gewaar wat er ongezien al enige tijd moet zijn geweest. Dat kijken zien wordt is niet vanzelfsprekend. Je moet er een blik voor uitschakelen.” Lees hier het hele gedicht.
Meer weten over intervisie? Neem contact met me op, ik vertel er graag meer over.